वास्तुशास्त्र पंच महाभूते आणि अष्टदिशा यांच्यावरती अवलंबून आहे.
मुख्य चार दिशा पूर्व पश्चिम दक्षिण उत्तर.
उपदिशा ईशान्य आग्नेय नैऋत्य वायव्य.
वास्तुशास्त्राचा इतिहास अत्यंत प्राचीन आहे. याचा प्रारंभ भारतातील वेदकाळात झाला, जेव्हा वेदज्ञांनी सर्व प्रकारच्या शास्त्रांचे अध्ययन केले. वास्तुशास्त्राच्या सुरुवातीच्या संदर्भात ऋग्वेद, यजुर्वेद, सामवेद आणि अथर्ववेद यांतील काही शास्त्रांचा उल्लेख मिळतो. त्याचबरोबर उपनिषदं आणि पुराणांमध्येही वास्तुशास्त्राच्या विविध तत्त्वांचा समावेश आहे.
वास्तुशास्त्राची महत्त्वाची ठरलेली ग्रंथप्रणाली म्हणजे *"वास्तु शास्त्र"* ह्या ग्रंथाच्या शास्त्रसिद्धांमध्ये उल्लेख असलेला माहितीपत्रक आहे. या शास्त्राचे प्रमुख सूत्रकार वास्तुशास्त्राचे प्रणेते मानले जातात. शिल्प शास्त्रासोबतच विविध स्थावर-जंगम वस्तूंच्या रूपरेखा, अभियांत्रिकी आणि स्थानिक तसेच ऐतिहासिक गरजा यांमध्ये समतोल साधण्यात या शास्त्राचे महत्त्व आहे.
Comments
Post a Comment